فوايد ورزش در آسيب ديدگان نخاعي (1)

تا نيم قرن پيش تفكر عمومي چنين بود كه افراد معلول جايي در صحنه هاي ورزشي نداشتند و فقط مي توانند تماشاچي صحنه هاي ورزشي باشند. اما امروزه با پيشرفت چشمگيري كه در ورزش معلولين بويژه افراد داراي آسيب نخاعي انجام شده نقش با ارزش روز به روز جاي خود را در زندگي اينگونه افراد بيشتر باز مي كند؛ به طوري كه امروزه ورزش به عنوان جزء لاينفك از زندگي افراد نخاعي باعث شده كه بخش عمده اي از فعاليت هاي مراكز آسيب نخاعي در سراسر دنيا را به خود اختصاص دهد كه در بعضي از مراكز مثل استوك مندويل در انگلستان امكانات بسيار متنوع را براي اين منظور فراهم كرده اند. هرچند اميد است كه اين امكانات بنحو احسن در مدت كوتاهي فراهم شود، اما گستردگي و تنوع حركات ورزشي براي آسيب ديدگان نخاعي هيچگاه آنها را وابسته به وجود امكانات پيچيده نكرده است. لذا در اين مجال سعي بر آن شده است كه به گوشه اي از فوايد بيشمار ورزش اشاره شود و در كنار آن برخي از ورزش هاي ممكن را براي اين قشر آسيب ديده معرفي كند.

الف- فوايد جسمي
 

1-قلبي عروقي: ورزش باعث جلوگيري از رسوب كلسترول در ديواره رگها شده و مانع از ايجاد تنگي رگها و ايجاد بيماري تصلب شرائين مي گردد كه خود باعث ايجاد بيماري هاي ديگر مانند سكته هاي قلبي و مغزي مي شود. علاوه بر افزايش قدرت عضلاني ورزش كارايي و سلامت قلب را تضمين مي كند بنابراين معلوليني كه ورزش مي كنند كمتر از ديگران در معرض بيماري هاي قلبي عروقي هستند.
2-ريوي: در اثر ورزش ظرفيت ريه ها افزايش يافته و در مقابل بيماري ها مقاومت بيشتري پيدا مي كند و شخص كمتر به بيماري هاي ريوي مبتلا مي شود. از آنجا كه آسيب ديدگان نخاعي بدرجات مختلف داراي فلج عضلات تنفسي هستند اين مسئله باعث كاهش ظرفيت ريه ها مي شود. ورزش مي تواند تا حد زيادي بخصوص در آنانكه سطح ضايعه بالا دارند باعث تقويت عضلات تنفسي و بهبود ظرفيت تنفسي شود.
3-عضلاني-اسكلتي: افراد نخاعي به دليل بي حركتي در معرض ذوب شدن و از بين رفتن عضلات هستند. به دنبال ورزش عضلات تقويت شده و قدرت شخص را در برابر كارها و موانع سخت افزايش مي دهد. كسي كه ورزش مي كند به پوكي استخوان دچار نمي شود. پوكي استخوان باعث دردهاي استخواني شده و استخوان را مستعد شكستگي مي كند. به دنبال ورزش درد و اسپاسم در اندام هاي فلج كاهش قابل ملاحظه اي پيدا مي كند.
4-مفصلي: كساني كه ورزش نمي كنند در اثر رسوب كلسيم و ايجاد استخوان در مفاصل دچار محدوديت حركتي مي شوند و در موارد شديد حتي شخص قادر به انجام كارهاي روزمره نمي باشد. استخوان سازي نابجا در افرادي كه ورزش مناسب مي كنند بندرت ديده مي شود و در اين افراد دامنه حركات مفاصل در حد طبيعي باقي مي ماند.
5-كليوي: به موجب تحقيقي كه يكي از پزشكان معتبر انجام داده است ثابت شده كه بيماران با آسيب نخاعي كه ورزش مي كنند بندرت دچار سنگ كليه مي شوند و موارد عفونت نيز در اين گروه كمتر است ورزش باعث بهبود فعاليت كليه و همچنين تخليه بهتر ادرار مي شود.
6-گوارشي:‌ در اثر ورزشهاي منظم و برنامه دار فعاليت دستگاه گوارشي تنظيم شده و هضم و جذب مواد به خوبي انجام مي شود. ورزش ترشحات اسيدي معده را در ارتباط با تغذيه ورزشكار تنظيم نموده و از بسياري از ناراحتي هاي گوارشي كه بخصوص افراد ضايعه نخاعي به آنها دچار مي شوند جلوگيري مي نمايد.
7-تعادل وزن بدن: يكي از مشكلات اكثريت معلولين ضايعه نخاعي چاقي بيش از حد و تجمع چربي زير پوست مي باشد زماني كه بين انرژي كسب شده و (تغذيه) و انرژي مصرفي (كار و ورزش) تعادل برقرار باشد فرد دچار ضايعه نخاعي از بيماري چاقي رنج نخواهد برد و بدينوسيله از بسياري بيماري هاي جنبي آن نيز رهايي خواهد يافت.
8-تأثير بر عضلات فلج: تحقيقات نشان داده اند كه ورزش بوسيله عضلات سالم اثرات مثبت و بسيار خوبي بر عضلات فلج همجوار خواهد داشت. اين تأثيرات مثبتي است كه بر روي خود عضلات فعال ايجاد مي شود.
برگرفته از وبلاگ مركز آسيب نخاعي جانبازان
منبع: نشريه از نو شماره 3.